คำขวัญหรือสโลแกน ต่อมลูกหมากโต Enlarged

ต่อมลูกหมากโต

Enlarged prostate

◉ ต่อมลูกหมากโต เป็นอาการที่ผู้ชายส่วนใหญ่มักต้องเจอเมื่อมีอายุมากขึ้น และทำให้กังวลถึงปัญหาสุขภาพต่าง ๆ ที่จะตามมา เพราะโรคต่อมลูกหมากโตมีทั้ง

อาการหนักและเบาแตกต่างกันไปในแต่ละคน

ต่อมลูกหมากโต (Enlarged prostate)

โรคที่ผู้ชายส่วนใหญ่ต้องเจอ

◉ ต่อมลูกหมากโต เป็นอาการที่ผู้ชายส่วนใหญ่มักต้องเจอเมื่อมีอายุมากขึ้น และทำให้กังวลถึงปัญหาสุขภาพต่าง ๆ ที่จะตามมา เพราะโรคต่อมลูกหมากโตมีทั้งอาการหนักและเบาแตกต่างกันไปในแต่ละคน

◉ ต่อมลูกหมากโต (BPH – Benign Prostatic Hyperplasia) คือ การที่ต่อมลูกหมากมีขนาดใหญ่ผิดปกติ และไปบีบท่อปัสสาวะให้แคบลง ทำให้มีอาการปัสสาวะติดขัด

➤ ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะส่วนหนึ่งของระบบสืบพันธุ์เพศชาย มีรูปร่างและขนาดคล้ายผลวอลนัท (walnut-size) อยู่ใต้กระเพาะปัสสาวะ และล้อมรอบท่อปัสสาวะส่วนต้น มีหน้าที่ผลิตสารที่เป็นของเหลวประมาณ 30% ของน้ำอสุจิ เมื่อมีอาการต่อมลูกหมากโตจะทำให้ส่งผลโดยตรงต่อท่อปัสสาวะและการปัสสาวะ ทำให้เกิดอาการผิดปกติต่างๆ ขึ้น ซึ่งแต่ละคนมีอาการที่แตกต่างกัน และความรุนแรงของอาการต่างกัน เช่น ในบางคนความแรงของปัสสาวะลดลง มีอาการปัสสาวะติดขัด ในขณะที่บางคนอาจอาการหนักถึงขั้นปัสสาวะไม่ออก

➤ นอกจากนี้ต่อมลูกหมากโตอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผนังกล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะหนาขึ้น เนื่องจากต้องบีบตัวแรงขึ้นเพื่อขับน้ำปัสสาวะให้ผ่านท่อแคบๆ และเมื่อผนังกระเพาะปัสสาวะหนาตัวขึ้นก็จะส่งผลต่อความสามารถในการกักเก็บน้ำปัสสาวะลดลง คนไข้จึงต้องปัสสาวะบ่อย และอาจได้รับการกระตุ้นให้ปวดปัสสาวะขึ้นมาอย่างกะทันหันได้

◎ โรคต่อมลูกหมากโตเป็นโรคที่พบได้เป็นปกติ และการเกิดขึ้นมักจะสัมพันธ์กับอายุ มีหลักฐานแสดงให้เห็นว่า 50% ของผู้ชายที่เป็นโรคต่อมลูกหมากนั้นมีอายุประมาณ 60 ปี

➣ ที่ผ่านมายังไม่มีหลักฐานที่แสดงชัดว่าโรคต่อมลูกหมากโตจะนำไปสู่โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก แต่อย่างไรก็ตามอาการของความผิดปกติทั้งในต่อมลูกหมากโตและมะเร็งต่อมลูกหมากนั้นมีความคล้ายกัน และอาจเป็นไปได้ว่าภาวะต่อมลูกหมากโตและมะเร็งต่อมลูกหมากจะเกิดขึ้นในขณะเดียวกันได้ โรคต่อมลูกหมากโตนี้สามารถรักษาได้

◉ ผู้ที่เสี่ยงเป็น ต่อมลูกหมากโต

➤ ต่อมลูกหมากจะหยุดการเจริญเติบโตหลังจากอายุ 20 ปี และเมื่อถึงอายุ 45 ปี จะเพิ่มขนาดขึ้นไปเรื่อย ๆ เป็นสาเหตุให้เกิดโรคต่อมลูกหมากโต

➤ โรคต่อมลูกหมากโตถือเป็นโรคชรา หรือ โรคสามัญชนิดหนึ่งที่เกิดผู้สูงอายุ ซึ่งเฉลี่ยใน ➣ ผู้ชายอายุ 45 ปีขึ้นไปพบ 20 % ➣ ผู้ชายอายุประมาณ 60 ปี พบ 50 % และ ➣ หากมีอายุเพิ่มขึ้น 80-90 ปี จะพบว่าเกิดโรคนี้ขึ้นทุกคน

◉ ต่อมลูกหมากโตเกิดขึ้นได้อย่างไร?

◎➣ เป็นที่สงสัยในผู้ป่วยและคนทั่วไปว่าทำไมถึงพบโรคต่อมลูกหมากโตในผู้ชายที่อายุมากขึ้น จากการวิจัยที่ผ่านมา ทางการแพทย์ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่เชื่อว่ามีความสัมพันธ์เกี่ยวกับฮอร์โมนตัวหนึ่งชื่อ "ไดไฮโดรเทสโทสเตอโรน" (Dihydrotestosterone – DHT) ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นให้ต่อมลูกหมากมีขนาดโตขึ้น

◎➣ และมีการสันนิษฐานว่า อาจเกิดจากพันธุกรรม โดยเฉพาะคนที่มีอาการค่อนข้างรุนแรงในกลุ่มคนที่มีอายุน้อยกว่า 60 ปี ซึ่งต้องรับการรักษาโดยผ่าตัด

◎➣ นอกจากนี้ผู้ป่วยที่มีประวัติว่าคนในครอบครัวมีปัญหาเกี่ยวกับต่อมลูกหมาก หรือผู้ที่มีความผิดปกติของอัณฑะจะยิ่งมีความเสี่ยงที่จะป่วยเป็นโรคต่อมลูกหมากโตเพิ่มขึ้น

◎➣ และยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่คาดว่าอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรค เช่นการบริโภคอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ ไม่ออกกำลังกาย โรคอ้วน

◉➤ โรคที่อาจตามมาจากการที่ต่อมลูกหมากโต

เนื่องจากอาการของโรคต่อมลูกหมากโตทำให้การถ่ายปัสสาวะออกไม่หมด ในกระเพาะปัสสาวะปกติมีปัสสาวะประมาณ 400-500 มิลลิลิตร ถ้าปัสสาวะไม่หมดมีปัสสาวะค้างอยู่ ทำให้เกิดการตกตะกอน ซึ่งอาจเกิดการติดเชื้อได้ และจะสามารถทำให้

➣ เกิดกระเพาะปัสสาวะอักเสบ

➣ กรวยไตอักเสบ หรือ

➣ ทางเดินปัสสาวะอักเสบ เนื่องจากปัสสาวะไม่ออกเลย และ

➣ ส่งผลต่อท่อไตและไตบวม จากการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ นอกจากนี้อาจจะทำให้

➣ ผนังกระเพาะปัสสาวะหย่อนยาน หรือ

➣ เป็นถุงโป่งพอง หรือ

➣ เกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะได้

◉ แนวทางปฏิบัติและการรักษาโรคต่อมลูกหมากโต

➤ หากมีอาการเพียงเล็กน้อย ก็ไม่จำเป็นต้องรักษา

➤ ไม่ควรกลั้นปัสสาวะ ปวดแล้วก็ควรจะปัสสาวะ เพราะกลั้นแล้วจะทำให้เป็นมากขึ้น และการกลั้นปัสสาวะนานเกินไปจะทำให้กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะเกิดความเสีย หาย

➤ ฝึกการเข้าห้องน้ำ การเข้าห้องน้ำทุก ๆ 4-6 ชั่วโมง เป็นวิธีการทำให้จำกัดการเข้าห้องน้ำและทำให้ฝึกปัสสาวะเป็นเวลา ซึ่งจะช่วยได้มากในกลุ่มผู้ป่วยที่ปัสสาวะบ่อย และไม่สามารถกลั้นได้

➤ ควรงดดื่มของเหลวหรือแอลกอฮอล์ในปริมาณมากเกินไปโดยเฉพาะในเวลากลางคืน

➤ ควรออกกำลังกายบ้าง เพราะมีการวิจัยพบว่าการออกกำลังกายด้วยการเดินอย่างน้อยวันละ 30-60 นาทีต่อวันจะช่วยให้อาการดีขึ้น

➤ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การรับประทานอาหารที่ดีมีประโยชน์จะช่วยในเรื่องของการควบคุมน้ำหนัก ทำให้ความเสี่ยงโรคอ้วนลดลงซึ่งเกี่ยวของกับโรคต่อมลูก หมากโต

➤ ไม่ควรขี่หรือนั่งจักรยาน หรือทำกิจกรรมอะไรที่สะเทือนต่อมลูกหมาก เพราะจะทำให้ปัสสาวะไม่ออก และอาจมีอาการอื่นๆ

➤ หากเป็นไปได้ควรมีกิจกรรมร่วมเพศ การมีน้ำเชื้อออกมาบ้างจะทำให้ต่อมลูกหมากไม่บวม

➤ แพทย์อาจะสั่งยาบางชนิดให้ เช่น Proscar (finasteride) ซึ่งช่วยให้ต่อมลูกหมากมีขนาดเล็กลง หรือยาคลายกล้ามเนื้อเรียบในต่อมลูกหมากให้อ่อนตัวลง (alpha-blockers)

➤ รักษาด้วยความร้อน (การใช้ความร้อนกับเนื้อเยื่อของต่อมลูกหมาก) สามารถใช้เพื่อลดอาการของต่อมลูกหมากโตได้ ข้อดีของการรักษานี้ก็คือสามารถดำเนินการรักษาในขณะที่เป็นผู้ป่วยนอกได้ โดยจะมีการใช้พลังงานจากคลื่นไมโครเวฟหรือคลื่นความถี่วิทยุจำนวนเล็กน้อยในการรักษา

➤ รักษาด้วยการผ่าตัดด้วยการส่องกล้อง เพื่อตัดเอาชิ้นเนื้อส่วนที่เกินออกมาจากต่อมลูกหมาก (TURP) วิธีนี้ถือว่าเป็นวิธีผ่าตัดที่ใช้กันเป็นส่วนใหญ่ แพทย์ผ่าตัดจะส่งท่อที่มีกล้องขนาดเล็กผ่านเข้าสู่ท่อปัสสาวะ ตรงปลายท่อจะมีเครื่องมือผ่าตัดขนาดเล็กใช้สำหรับตัดเนื้อเยื่อต่อมลูกหมากส่วนที่กดทับท่อปัสสาวะไว้

➤ ในกรณีที่ต่อมลูกหมากมีขนาดใหญ่มากผิดปกติ แพทย์อาจจำเป็นต้องใช้วิธีการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้องเพื่อนำเอาเนื้อเยื่อส่วนเกินออกมา

◉ ต่อมลูกหมากโต กินอะไรดี?

◉ อาหารเพื่อสุขภาพแนะนำ ทางเลือกหนึ่งที่อาจลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่อมลูกหมากโต ได้...